Corona en (schijn)verlies

Ook al ben je misschien nog niets of niemand daadwerkelijk verloren: sinds vorige week zitten we met z’n allen middenin gevoelens van rouw en verlies. Ondanks dat het coronavirus ook bijzondere en positieve gevolgen in de wereld brengt.

In een periode van angst en onzekerheid als deze komen namelijk alle fases van rouwverlies aan bod: ontkenning, weerstand/boosheid, het gevecht aangaan, depressie en tenslotte aanvaarden/loslaten. Bij de één verloopt het doorlopen van de fases soms in een andere volgorde dan bij de ander.

Of het nu om het daadwerkelijk verliezen van een dierbare of je eigen gezondheid gaat, om een scheiding, het verliezen van je baan, het verliezen van jezelf door een burn-out of depressie, of het verliezen van je (schijn) zekerheden en vrijheid. Het zijn allemaal situaties van rouw die in wezen hetzelfde met je doen en dezelfde emoties teweegbrengen.

Omgaan met verlies kan keihard werken zijn. Het haalt angsten, onzekerheden, verdriet en gevoelens van machteloosheid en ‘niet weten’ bij je naar boven. Dat waarvan je dacht dat het je zekerheid en veiligheid gaf, valt weg. Werk je thuis of kun je niet meer werken, dan zal het wegvallen van dit gedeelte van je identiteit misschien ook grote impact hebben op je gevoel van waarde. Ook dit kun je als een verlies ervaren.

Misschien herken je dat anderen je graag bemoedigend toespreken wanneer je in één van bovengenoemde fases verkeert. Bijvoorbeeld door te zeggen: “het wordt beter, je komt hier overheen, blijf positief, denk aan mooie dingen en wat dit je/ons brengt, richt je op dat wat je wel hebt”. Over opgedrongen oplossingen en adviezen nog maar niet te spreken.

Vanbinnen weet je dat zware gevoelens en fases voorbijgaan. Dat je dit doorstaat. Dat maakt het gevoel in het moment soms niet minder zwaar. En niet dat je niet begrijpt dat de intentie van zulke woorden liefdevol is, maar waarschijnlijk heb je zulke mensen op bepaalde momenten wel eens figuurlijk de strot omgedraaid.

Het gaat er namelijk niet om of jouw (schijn)problemen zwaar genoeg zijn vergeleken met anderen, om daar verdrietig of angstig van te mogen worden. Of jij nu onder een risicogroep valt, in armoede leeft of zorgverlener bent. Of je je druk maakt ´om niks´.
We hoeven het niet op een weegschaal te leggen als zijnde dat de één meer benadeeld wordt en recht heeft op emoties dan de ander in tijden van crisis zoals deze.

Iedereen heeft zijn eigen redenen om boos, bang en verdrietig te zijn in deze tijd, om maatregelen te nemen of om in de stress te schieten. Soms doe je dan dingen waar je je later van realiseert dat je ze niet had ‘hoeven’ of willen doen, maar zo werkt dat helaas nou eenmaal niet in het moment zelf. Wel kun je je afvragen hoe je zonder angst de volgende keer zou willen handelen en je ertoe zetten boven je angst te gaan staan.

Ook al biedt het Coronavirus je de kans om naar binnen te keren en terug te vallen op je eigen basis en veiligheid, geeft het virus de natuur, de samenleving en jezelf tal van mogelijkheden om op den duur andere, zuivere keuzes te maken: geef jezelf en de ander toestemming om ook te rouwen en je ‘verlies’ te nemen.

Om boos te zijn, te ontkennen waar je in bent beland, je hakken in het zand te zetten, weerstand te hebben om binnen te blijven of juist niet. Bang te zijn voor je eigen gezondheid of die van een dierbare. Bang dat niemand er voor je zal zijn als je zelf hulp nodig hebt of bang om die te geven.

Zelfs als het alleen maar met je gevoel van waardeverlies te maken heeft.