Recht op hulp?

De meeste mensen bieden hun hulp aan wanneer er zichtbare of fysieke problemen zich voordoen bij een ander. Hoewel we verschillen van karakter en de één eerder geneigd is te helpen dan een ander, zijn er met name significante verschillen te zien in de mate waarin er hulp geboden wordt bij praktische of fysieke problemen en emotionele of mentale problemen.

Als je een gebroken been hebt, doet je buurvrouw met alle liefde boodschappen voor je, past familie op je kinderen of komen je vrienden langs om je op te vrolijken. Wanneer je een lekke band hebt, leent iemand je een fiets als het moet. En moet je dringend naar een dokter, dan brengt een ander je met alle liefde weg.

Bij zwaar emotionele en mentale problemen is het echter veel moeilijker om hulp aangeboden te krijgen. We adviseren de hulpbehoevende om naar de huisarts of een psycholoog te gaan, maar boodschappen doen, op de kinderen passen of de ander gezelschap houden, lijkt onnodig gevonden te worden. We dienen onszelf te kunnen redden, in wat voor situatie of gevoelens we ook verkeren. We zijn gewend om onze emoties weg te stoppen en te voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij.

Zeggen dat je er ‘even’ doorheen zit en het niet trekt vandaag, is al helemaal geen legitieme reden om recht te hebben op oppas voor je kinderen of een buurvrouw die tijdens het boodschappen doen wat voor jou meeneemt. Het moet bijna schrikbarend erg zijn, mocht je hulp willen krijgen. En dan is de hulp die aangeboden wordt, vaak niet eens passend voor waar de behoefte ligt. Waar een ander recht op heeft, vullen we vaak zelf in en dit is wat we vervolgens aanbieden.

Emotionele en mentale problemen als gevolg van heftige gebeurtenissen in het leven, worden namelijk vaak gemeten aan onze eigen ervaringen. We ‘weten’ hoe het voelt om messen in je hart te voelen en tegen iedereen te willen schreeuwen, als gevolg van onrechtvaardigheid of een verbroken relatie. Ook weten we dat we daar ooit weer bovenop komen: we gaan er niet aan dood en kunnen nog steeds naar de winkel lopen.

Dit maakt het leed echter niet minder zwaar of hetzelfde als je eigen ervaringen. Het is vermoeiend en deprimerend om met jezelf te moeten dealen én voor je gezin te moeten zorgen of naar je werk te moeten gaan. Dit kan leiden tot vereenzaming, wetende dat je te weinig recht hebt om hulp te mogen vragen en aangeboden te krijgen. In een individualistische en materialistische wereld waarin we altijd moe en druk zijn, wordt men logischerwijs egoïstischer; zelfs naar degenen die we gelukkig willen zien.

Vooral jongeren en ouderen vereenzamen; en het aantal zelfdodingen onder deze doelgroepen stijgt nog jaarlijks. Het leven niet meer zien zitten is reden genoeg om hulp aan te bieden, het probleem is alleen dat de problemen die tot dit gevoel hebben geleid, onvoldoende gezien of gesteund werden door de omgeving en dat uit het leven stappen uiteindelijk voelt als het laatste redmiddel om aan de pijn te ontsnappen.

Problemen van een ander, op welk vlak ze zich ook voordoen, dienen niet gemeten te worden aan de mate waarin we zelf problemen ervaren in het dagelijks leven of het moment waarop we zelf moesten dealen met een soortgelijke situatie. We hebben het recht niet om voor een ander te bepalen wanneer ze recht hebben op hulp of wanneer het leed te zwaar is om (even) van het leven te willen ontsnappen.

We dienen er te zijn en onze planning aan de kant te schuiven. Als je vandaag vraagt hoe het met iemand gaat, probeer dan eens te vragen waar behoeftes liggen en of je daarin vandaag kunt bijdragen, in plaats van in te vullen. We hebben de plicht om eraan bij te dragen een ander gelukkig te kunnen zien, net zoals we voor onszelf zorgen en dat niet altijd lukt zonder uit het dagelijkse leven te kunnen ontsnappen. Morgen kan alles anders voelen en de laatste druppel teveel zijn geweest.

In een leven vol dynamiek en veranderingen heeft iedereen tijd nodig om zichzelf te kunnen herpakken en emoties en vermoeidheid te laten zijn. Als dit een geven en nemen wordt, zal de wereld uiteindelijk een beetje mooier en minder eenzaam voelen.