Wanneer leren we kinderen eens leren?

Gisteren las ik over de optie om de lesdagen na de zomer te verlengen voor alle leerlingen van de basisschool.
En eerlijk gezegd gingen mijn haren er recht van overeind staan.

Waar zijn de mooie woorden gebleven vol erkenning over de te hoge werkdruk en toewijding van de docent? En maakt de crisis niet juist duidelijk welke zaken in het leven (van ons kind) werkelijk belangrijk zijn en kunnen we daar in de toekomst misschien wat meer op focussen?

Daarnaast:

De inschatting en deskundigheid van de docent wordt in deze (weer) volledig onderschat. Waarom vragen we hen niet hoe zij de leerlingen uit hun klas inschatten, over hoeveel kwetsbare leerlingen het daadwerkelijk gaat en welke behoeften zij hebben? Hoe met ouders en studiebegeleiders samengewerkt kan worden hierin?

Hebben we de voortgang überhaupt al helder, hebben we al gecheckt bij de ouders hoe het thuis verloopt? En betekent ontwikkeling alleen het voldoen aan het curriculum of wordt het ook eens breder bekeken dan dat wat kinderen aangeboden krijgen?

Om over de boodschap die je met deze maatregel aan alle kinderen meegeeft nog maar niet te spreken: je hebt je onvoldoende ontwikkeld en ingezet en niet goed aangepast aan deze situatie.

De docent, samen met de ouders, kennen het kind. Dus laten we maatwerk leveren.

Wat me daarnaast iedere keer verbaast als er over het onderwijs wordt gediscussieerd, is dat er één belangrijk onderdeel altijd wordt vergeten:

Wanneer gaan we kinderen eens effectief leren leren en zelfstandig leren nadenken?

Laten we zowel kinderen als docenten eens trainen om het leren sneller, effectiever en leuker te maken zodat het onderwijs meer intrinsiek gemotiveerde, ruimdenkende en betrokken leerlingen oplevert. Leerlingen die oplossingen willen en kunnen zoeken als ze er niet uit komen. In plaats van extra lesstof in langere dagen en extra weken te stoppen, waar het kind nóg meer belast wordt maar hoogstwaarschijnlijk zeer beperkt alle info zal opnemen en onthouden.

Hoe de hersenen op verschillende les- en leermethodes reageren en hoe het beste informatie wordt verwerkt en (op de lange termijn) onthouden, is een vakgebied op zich. Daarnaast zijn er zoveel dingen die je kunt doen om leren leuk te maken, ook voor lastige vakken.

Preventief werken en kinderen zelfredzaam, gemotiveerd en verantwoordelijk maken, dát moet de focus zijn.

Ik heb oneindig veel kinderen van zowel de basisschool, de middelbare en het hoger beroepsonderwijs gezien die niet weten hoe ze (leuk!) moeten leren noch plannen. Die niet goed verder kunnen denken dan de woorden van de eigen docent. En dan is leren echt-niet-leuk. Dan maak je je eigen ontwikkeling afhankelijk van een ander. Dan is leren tijdrovend, vermoeiend en stressvol als het je niet gemakkelijk afgaat, zowel geestelijk als lichamelijk.

Als je niet weet hoe je moet leren en dus geen waarheidsgetrouwe resultaten met betrekking tot je vaardigheden kunt behalen, zal je niet je werkelijke potentieel kunnen (laten) zien. En wanneer je je ware potentieel niet kan laten zien, leer je jouw werkelijke kwaliteiten en valkuilen ook niet kennen en ontbreekt het je op den duur aan vertrouwen en zelfreflectie.

Jezelf leren kennen en waarderen zou één van de doelen in het onderwijs op zich moeten zijn.

Daar krijg je hele zelfredzame en gelukkige mensen van die in staat zijn om hun eigen gedrag en persoonlijkheid te beoordelen.